Nijmegen vs. New York

Ik ben nu al een maand in New York, en heb dus genoeg tijd gehad om het leven in beide steden te kunnen vergelijken. Nu zal het de meesten van jullie schokken dat Nijmegen (“het New York aan de Waal”) heel erg verschilt van New York, zowel op het gebied van wonen, werken, als openbaar vervoer.

Wonen in Nijmegen is verrassend duur voor een relatief kleine stad ver weg van de Randstad, maar New York slaat werkelijk alles (met uitzondering van Londen blijkbaar). Mijn nieuwe, voor New Yorkse begrippen gigantische, appartement deel ik met een vrouw die ongeveer 10 jaar ouder is dan ik. In Nederland zou je op die leeftijd op zijn minst een eigen appartement hebben. We betalen samen meer dan 2500 dollar per maand, meer dan 3 keer zoveel als ik in Nijmegen betaalde voor een studio appartement dat niet eens zo heel veel kleiner was. Dat is nog steeds niet genoeg om beloond te worden met het ultieme teken dat je het gemaakt hebt in New York: een eigen wasmachine en droger. In de duurdere buurten hebben mensen gemeenschappelijke wasmachines en drogers in hun kelder, zoals je ook in de tv-serie Friends ziet. Zo succesvol ben ik echter duidelijk nog niet, want net als in Chinatown, ga ik iedere zondag met een vuilniszak vol kleren naar de wasserette, die gelukkig wel tegenover mijn appartement zit.

Mijn huisgenote blijkt tot nu toe heel anders dan de Sheldonna die ik had verwacht. Ze is eigenlijk heel relaxed, en veel flexibeler wat betreft het badkamerschema dan degene die zijn kamer aan mij onderverhuurt, deed vermoeden. Waarschijnlijk is hij zelf de echte Sheldonna, want hij heeft 5 briefjes met instructies en waarschuwingen voor me achtergelaten (o.a. kies de energie besparende stand op de airco, en vergeet niet de plant water te geven), en me ze voor de zekerheid ook nog gemaild. Ik vrees nu al voor de plant, want in Nijmegen had ik alleen 2 nepplanten, waarvan 1 na een jaar zo onherkenbaar verminkt was, dat ik hem weg heb moeten gooien. En ondanks alle briefjes, is de onderhuurder vergeten om instructies te geven over hoe vaak ik de plant water moet geven.

Een ander verschil met Nijmegen, is het openbaar vervoer in New York. Ik neem vooral de metro, en dat is een ervaring op zich. Over het algemeen behoorlijk strak georganiseerd: in de spits rijdt er iedere 2 minuten een trein (zoals ze die hier noemen), en zelfs de hele nacht door schijnen er nog treinen te rijden. Vertragingen hebben ze hier ook regelmatig, al noemen ze het al een vertraging als de trein even stilstaat omdat er nog een andere trein bij het station staat. Er volgt dan direct een vooraf opgenomen omroep bericht, waarin excuses voor de vertraging worden aangeboden, altijd gevolgd door een diepe zucht van de eeuwig ongeduldige New Yorkers in de trein. Soms wordt zo’n vertraging weer goedgemaakt door gewoon een aantal stations over te slaan, wat voor zowel de wachtende reizigers op de betreffende stations als degenen die daar uit hadden willen stappen, natuurlijk een nogal onaangename verrassing is. Communicatie is sowieso niet de sterkste kant van de medewerkers van de metro. Ik heb een app gedownload van de metro, maar werkzaamheden, vertragingen en omleidingen worden daar nooit op doorgegeven. Deze worden ofwel op een a4’tje naast het spoor gehangen, of geschreeuwd door een medewerker van de metro die naast het spoor staat. Saai is het echter nooit in de metro en op de metro stations. ’s Avonds zie je ratten rondlopen die ongeveer even groot zijn als Nijmeegse katten, zowel op het spoor als op het perron. Op de grotere stations zijn er altijd live-muzikanten, die over het algemeen behoorlijk goed zijn.

In de metro zelf heb ik tot nu toe 3 vormen van gratis vermaak meegemaakt: muzikanten, paaldansers en dichters. Geen van deze entertainers wordt echt gewaardeerd door de metro medewerkers zelf: als er iemand gaat zingen, wordt er direct omgeroepen dat dit illegaal is, en vluchten de muzikanten bij de volgende stop snel de metro uit. Op paaldansers zijn ze voorbereid: er hangen waarschuwingsborden in de treinen die aangeven dat je de palen moet gebruiken om je aan vast te houden, en niet om te gebruiken voor jouw showtime. Gelukkig was er laatst een groepje zeer acrobatische jongens die zich daar niks van aantrok, en een dansshow weggaf die in het Cirque du Soleil niet zou misstaan, compleet met salto’s en slangenmens-achtige bewegingen, allemaal terwijl ze de palen vasthielden. De dichter werkte daarentegen wat minder goed met al het achtergrondlawaai. De advertenties in de metro zijn ook een belevenis. Ze variëren van reclames voor advocaten (“when diamonds don’t last forever, call 1-800-divorce”), plastisch chirurgen (een foto van een vrouw die eerst 2 mandarijnen voor haar borsten houdt, en daarna 2 meloenen) en obscure universiteiten/MBO’s die beweren dat hun opleiding de kans op een baan enorm vergroot.

Tot slot is er nog mijn werkplek, die ook flink verschilt van die in Nijmegen. De mensen zijn even aardig en gezellig, maar het gebouw, de kamer-indeling, en de toegankelijkheid verschillen enorm. Het gebouw in New York is extreem luxe, de foyer en liften doen me een beetje denken aan het ministerie van Toverkunst van de Harry Potter films (oke, geen fontein, maar toch). De trap nemen wordt sterk ontmoedigd: toen ik vroeg aan de portier waar de trap was, zei hij dat mensen de lift moesten nemen, omdat ze hen anders niet in de gaten konden houden. In Nijmegen is de lift juist zo geprogrammeerd dat je vanaf de begane grond niet naar de 1e of 2e verdieping kunt, om het nemen van de trap te stimuleren. Het gebouw in New York is ook een fort vergeleken met Nijmegen. In Nijmegen kan iedereen het gebouw inlopen, waardoor er regelmatig portemonnees, telefoons en zelfs complete computers van medewerkers worden gestolen. In New York zijn er altijd 3 portiers bij de ingang, en kom je alleen het gebouw in met een toegangspasje (voor medewerkers), of als je op de lijst staat bij de portier (voor bezoekers), en jezelf kunt legitimeren. Om op de afdeling zelf te komen, moet je nog 2 keer je pasje gebruiken. Hierdoor doet niemand de deur op slot als ze even lunch gaan halen, en wordt er niet snel iets gestolen. De werktijden verschillen ook: in Nijmegen moeten alle medewerkers en studenten om 8 uur ’s avonds het gebouw uit, terwijl je in New York veel later kunt blijven, en ook in het weekend kan komen werken. De professor schijnt iedere dag tot 9 uur ’s avonds te werken, en ook nog op zaterdag naar het werk te komen.

Een overeenkomst met Nijmegen is de kamer-indeling. Hoe minder ervaring/status, des te kleiner de kamer waarin je werkt. Net als in Nijmegen, betekent dit dat studenten en onderzoeksassistenten met meerdere personen een kamer delen, promovendi (die hebben ze op mijn afdeling overigens niet, ik ben de enige) en postdocs vaak met zijn tweeën of drieën een kamer delen, en universitair docenten en hoger (universitair hoofddocenten en professoren) een eigen kamer hebben. In New York is er echter nog een andere manier van onderscheid: het hebben van een raam. Wat de wasmachine voor het appartement is, is het raam voor de werkkamer: een teken dat je het hebt gemaakt. Studenten, onderzoeksassistenten, promovendi en postdocs werken in kamers in het midden van de afdeling, waar geen ramen zijn. Nu heb ik overigens absoluut niets te klagen in mijn grote kamer met airconditioning. Als je eenmaal universitair docent bent geworden, wordt je meteen beloond met een kamer met raam aan de zijkant van het gebouw. Het uitzicht is niet altijd even denderend, meestal kijk je gewoon tegen een ander hoog gebouw aan, maar de gedachte dat je het raamloze plebs achter je hebt gelaten, maakt waarschijnlijk alles goed.